Zagrożenie wybuchem pyłowym jest uwzględnione w Dyrektywach ATEX i normach zharmonizowanych, jest tam ono jednak potraktowane nieco marginalnie. Tekst zawiera w pierwszej części szczegółową analizę różnic między wybuchowością gazów/par i pyłów; w części drugiej przedstawia metodologię oceny ryzyka wybuchu pyłowego w oparciu o metodologię normy PN-EN 15233 i zasadę ALARP. W artykule przedstawiono metodologię ilościowej oceny ryzyka, która została ukierunkowana głównie na ocenę zagrożenia wybuchem na stanowiskach pracy. Metodologia oparta jest na zasadach bezpieczeństwa funkcjonalnego.

Katastrofy i awarie instalacji przemysłowych, które wydarzyły się w ostatnich latach, sprawiły, że tematyka bezpieczeństwa i niezawodności zakładów zwiększonego ryzyka stała się tematem zainteresowania zarówno osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację zadań związanych z budową, eksploatacją czy modernizacją danych obiektów, tj. projektantów, inwestorów, kadry technicznej i użytkowników końcowych, ale również świata polityki czy społeczności lokalnych. W związku z powyższym oczywista wydaje się konieczność szybkiego i skutecznego opracowania bądź aktualizacji istniejących systemów zarządzania bezpieczeństwem w różnych sektorach przemysłu i transportu w celu ograniczenia ryzyka, a następnie utrzymania go na odpowiednio niskim poziomie – zarówno pod względem zapewnienia bezpieczeństwa ludzi, ochrony środowiska lub redukcji strat majątkowych i ekonomicznych, w tym związanych z przestojami produkcyjnymi czy utratą reputacji.

Zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska instalacje produkcyjne stosujące niebezpieczne substancje chemiczne zobowiązane są przedstawić odpowiednie dokumenty (Raport o Bezpieczeństwie i Plan Operacyjno Ratowniczy), w których demonstrowane jest zapewnienie bezpieczeństwa procesów przemysłowych. Zwykle do tego celu wykorzystywane są różne metody analizy zagrożeń, które służą do identyfikacji i oceny potencjalnych źródeł zagrożeń dla ludzi, środowiska i majątku. Efektywna identyfikacja źródeł zagrożeń wymaga zarówno wiedzy i doświadczenia, jak również zastosowania odpowiednich technik analizy zagrożeń, które posiadają określone zalety i wady.