Właściwe przygotowanie DZPW może i powinno być elementem wspierającym zarządzanie zadaniami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przeciwwybuchowego. Należy przyjąć, że w tym celu wprowadzono dyrektywę ATEX USERS [2] i w taki sposób powinien być on traktowany, przygotowany i wprowadzony do praktyki eksploatacyjnej w zakładzie, w którym występują substancje mogące powodować zagrożenie wybuchowe.

Zarządzanie bezpieczeństwem z definicji jest świadomą pracą nad wszystkimi składnikami ryzyka w celu jego optymalnej redukcji do poziomu dopuszczalnego w sposób trwały. W tym artykule chcemy się zająć trzema określeniami, jakie pojawiają się w tej definicji. Chodzi o świadomość pracy, wszystkie składniki ryzyka i optymalizację redukcji.

W dniach 22–27 lipca br. w Krakowie odbyło się IX Sympozjum nt. zagrożeń, przeciwdziałania i ochrony przed skutkami wybuchów występujących w przemyśle. Od strony organizacyjnej osobą odpowiedzialną za przygotowanie tego wydarzenia był prof. Kazimierz Lebecki, stronę zaś polską organizacyjnie reprezentował GIG.

Po raz czternasty odbyła się w Juracie Konferencja „Strefy EX”, tradycyjne spotkanie inżynierów i menedżerów z wiodących polskich zakładów, w których występuje zagrożenie wybuchem. Spotkanie owocne i inspirujące, na którym warto i w zasadzie trzeba być. Tym razem Konferencja miała nieco poszerzoną formułę – po sesji plenarnej wystąpienia prowadzone były w trzech równoległych sesjach warsztatowych poświęconych tematyce szczegółowej: zagrożeniom od atmosfer gazowych, zagrożeniom od atmosfer pyłowych oraz iskrobezpieczeństwu.

Tematem przewodnim dorocznego spotkania NAMUR-u – organizacji zawodowej niemieckich elektroautomatyków – było tym roku Bezpieczeństwo Funkcjonalne. Wśród zgromadzonej rzeszy ponad 550 inżynierów z przemysłu procesowego z Niemiec i innych krajów Europy zagadnienia bezpieczeństwa znalazły w ten sposób istotne wsparcie. Należy jednak stwierdzić, że NAMUR, co wskazano w otwierających zjazd wystąpieniach, już od lat zajmował się sukcesywnie bezpieczeństwem systemów i obiektów przemysłowych i nadal, jak widać, intensywnie się tymi zagadnieniami zajmuje. Sytuacja niemieckiego przemysłu procesowego jest jednak zupełnie odmienna od przemysłu w Polsce czy np. w Chinach.

Zwieńczeniem roku 2010 stała się organizowana 8 grudnia jedenasta już Konferencja Atexowa w Tarnowie. Wraz z Zakładami Azotowymi z Tarnowa, z kolegami inżynierami z SITPChem i SEP firma ASE od dziesięciu lat współtworzy takie techniczne, branżowe spotkanie środowiska osób zaangażowanych w sprawy bezpieczeństwa, zwłaszcza przeciwwybuchowego.

Biorąc pod uwagę wielowymiarowość danych i działań w celu optymalnej redukcji ryzyka w sposób trwały, jedynym sposobem poradzenia sobie z tak postawionym zadaniem jest zespołowe podejście do jego wykonania. Sposobów definiowania pracy zespołowej jest wiele i są one zasadniczo skierowane głównie na działania wytwórcze. Tymczasem praca zespołowa w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa w znacznej mierze opiera się na podejściu kulturowym. Jak każda praca zespołowa ma ona swój wyznaczony cel ogólny, cele i zadania cząstkowe oraz lidera zespołu i jego członków.

Coraz szybszy rozwój obiektów i systemów produkcyjnych z wieloma węzłami krytycznymi zmusza duże zakłady przemysłu procesowego do wprowadzenia nowoczesnych systemów zarządzania bezpieczeństwem. Jeden z dużych zakładów przemysłu chemicznego zaprosił Dział Ekspertyz firmy ASE do współpracy i przedstawienia propozycji sposobu wykonania takiego systemu. We współpracy z Politechniką Gdańską Dział Ekspertyz ASE zaproponował i zrealizował jako pierwszy krok Audyt wstępny systemu zarządzania bezpieczeństwem procesowym i funkcjonalnym.

Zarządzanie bezpieczeństwem obejmuje dwa obszary. Jednym z nich jest definiowanie sytuacji związanej z ryzykami pojawiającymi się w związku procesami produkcyjnymi, drugim – wpływanie na ich ograniczenie do poziomu akceptowalnego.